Zgodnie ze swoją misją, Redakcja dokłada wszelkich starań, aby dostarczać rzetelne treści medyczne poparte najnowszą wiedzą naukową. Dodatkowe oznaczenie "Sprawdzona treść" wskazuje, że dany artykuł został zweryfikowany przez lekarza lub bezpośrednio przez niego napisany. Taka dwustopniowa weryfikacja: dziennikarz medyczny i lekarz pozwala nam na dostarczanie treści najwyższej jakości oraz zgodnych z aktualną wiedzą medyczną. Nasze zaangażowanie w tym zakresie zostało docenione przez Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia, które nadało Redakcji honorowy tytuł Wielkiego Edukatora. Sprawdzona treść data publikacji: 08:16, data aktualizacji: 11:54 Konsultacja merytoryczna: Lek. Aleksandra Witkowska ten tekst przeczytasz w 5 minut To nie choroba, tylko symptom, czasem spektakularny. Może oznaczać rozwój choroby albo sygnalizować jej bardzo zaawansowane stadium. Getty Images Potrzebujesz porady? Umów e-wizytę 459 lekarzy teraz online Wytwarzanie i wchłanianie Wszystko płynie Nie jest dobrze Tsunami w otrzewnej Płyn w odwrocie Igła, cewnik, operacja Wytwarzanie i wchłanianie Nazwa przypadłości wstępnie wyjaśnia, na czym ona polega, ale nie robi tego do końca wyczerpująco, bo to nie woda, tylko płyn surowiczy, który gromadzi się nie w brzuchu, ale w jamie otrzewnowej. Owa jama to przestrzeń pomiędzy otrzewną ścienną, wyściełającą od wewnątrz jamę brzuszną, a otrzewną trzewną, otaczającą narządy wewnętrzne. Płyn surowiczy jest w jamie otrzewnowej obecny zawsze, ponieważ odpowiedzialny jest za zwilżanie jej ścian, ale u zdrowego człowieka jego produkcja i wchłanianie są do siebie dostosowane, więc nie ma zagrożenia, że wytworzy się nadmiar. Istnieje jednak szereg chorób i stanów, które upośledzają mechanizm dostosowawczy. Do nadprodukcji płynu surowiczego dochodzi np. w wyniku powikłań nadciśnienia w układzie wrotnym wątroby; mogą spowodować je także zmiany nowotworowe w obrębie jamy brzusznej. W skrajnych przypadkach w brzuchu chorego może się zebrać nawet 20 litrów płynu! Wszystko płynie Najprostszy podział przyczyn wywołujących wodobrzusze to ten na choroby nowotworowe i nienowotworowe. Wodobrzusze stwierdza się u ponad połowy chorych na raka jajnika, błony śluzowej trzonu macicy, jelita grubego, wątroby, trzustki czy żołądka. Jak widać, są to nowotwory umiejscowione w jamie brzusznej lub jamie miednicy. Rzadziej, ale jednak, spotyka się je u cierpiących na nowotwór prostaty czy czerniaka złośliwego. Chorobowe procesy nienowotworowe wiążące się z występowaniem puchliny brzusznej to przede wszystkim marskość wątroby czy inne schorzenia wątroby, np. zakrzepica żyły wrotnej oraz niewydolność krążenia pochodzenia sercowego; poza tym niewydolność nerek, zespół nerczycowy czy przewlekłe zapalenie kłębków nerkowych, gruźlica, zapalenie otrzewnej, białaczka. Przy wodobrzuszu wywołanym marskością wątroby należy liczyć się dodatkowo z ewentualnością wystąpienia spontanicznego bakteryjnego zapalenia otrzewnej, w wyniku którego zakażony bakterią zostaje płyn puchlinowy. Stosuje się wtedy terapię antybiotykową, ale dolegliwość może nawracać, a nawet, w wyniku powikłań, zakończyć się zgonem chorego. Choć zdarza się, że wodobrzusze to dopiero pierwszy sygnał świadczący o obecności złośliwego guza, najczęściej jest złym znakiem, który zwiastuje terminalną fazę choroby. Nie jest dobrze Ale nawet po wykluczeniu podłoża nowotworowego nie wolno bagatelizować wodobrzusza. - Jest ono zawsze objawem alarmującym, bo świadczy o tym, że choroba, niekoniecznie nowotworowa, ale np. marskość wątroby czy niewydolność krążenia, osiągnęła już bardzo zaawansowane stadium – mówi dr Jolanta Lewera, specjalista gastroenterolog, członkini Polskiego Towarzystwa Gastroenterologicznego oraz Polskiego Towarzystwa Hepatologicznego, pracująca w Centrum Gastrologiczno-Hepatologicznym we Wrocławiu. Należy też pamiętać, że samo zdiagnozowanie wodobrzusza nie rozstrzyga jednoznacznie o jego podłożu. W dalszej diagnostyce pobiera się przez powłoki brzuszne pacjenta próbkę płynu do badania cytologicznego i biochemicznego, ewentualnie bada się poziom konkretnych markerów nowotworowych, a jeśli to nie wystarczy, pozostają czynności bardziej inwazyjne: laparoskopia lub endoskopowe USG. Tsunami w otrzewnej Mimo, że obecność nadprogramowego płynu w obrębie jamy brzusznej wydaje się symptomem, który niełatwo przegapić, bywa, że pacjenci zgłaszają się do lekarza z opóźnieniem, bo wydaje im się, że… po prostu tyją! Potwierdza to doktor Lewera: - Oczywiście, przy niewielkim wodobrzuszu wzięcie go za zwykły przyrost wagi jest możliwe. Ale już lekarz nie powinien się pomylić. Jeśli ma wątpliwości, może je zweryfikować badaniem USG. Wodobrzusze diagnozuje się zwykle w badaniu klinicznym, na które składa się przede wszystkim ocena wyglądu brzucha, zmieniającego się pod wpływem nawet niewielkiej ilości płynu. W pierwszym stadium pojawiają się uwypuklenia po bokach brzucha, ale jego przednia część jest spłaszczona, więc taki rozlany brzuch nazywa się często „żabim”. Gdy jama otrzewnowa jest pełniejsza, brzuch staje się wypukły, gładki i naprężony, pępek nie jest już zapadnięty, a czasem wręcz wystaje na zewnątrz; zdarza się też przepuklina pępkowa. Kiedy płynu jest już bardzo dużo, do symptomów dochodzi także objaw chełbotania, kiedy to wzburzona w badaniu palpacyjnym fala płynu uderza przez skórę brzucha w odpowiednio ustawioną dłoń lekarza. Płyn w odwrocie Postępowanie w przypadku stwierdzonego wodobrzusza zależy od wielu czynników, przede wszystkim od jego przyczyny oraz ilości nagromadzonego płynu. - Wodobrzusze wywołane marskością wątroby lub schorzeniami kardialnymi poddaje się leczeniu farmakologicznemu, zatem pacjentowi z powodzeniem podaje się leki moczopędne. W przypadku puchliny brzusznej o podłożu nowotworowym to się raczej nie udaje i konieczne jest przeprowadzenie zabiegu paracentezy – tłumaczy dr Jolanta Lewera. Paracenteza polega na wkłuciu się igłą do jamy otrzewnowej i mechanicznym upuszczeniu płynu. Są pewne zasady dotyczące ilości jednorazowo upuszczanej cieczy: przyjmuje się, że za pierwszym razem nie usuwa się jej więcej niż dwa litry. A już przy pobraniu pięciu litrów koniecznie trzeba podać pacjentowi albuminy albo inne krystaloidy, które pomogą zapobiec wystąpieniu powikłań, przede wszystkim spadku ciśnienia tętniczego krwi. Igła, cewnik, operacja Osoby cierpiące z powodu wodobrzusza, ale mające zdrowe nerki i sprawną wątrobę, mogą zostać zakwalifikowane do operacji przezszyjnego wewnątrzwątrobowego zespolenia wrotno-żylnego, która powinna przynajmniej zminimalizować problem płynu zbierającego się w brzuchu. U pacjenta z nowotworem w fazie terminalnej odciąganie płynu ma na celu już nie wyleczenie, ale tylko, lub aż, poprawę jakości życia: eliminację bólu i zmniejszenie ucisku na przeponę, który utrudnia oddychanie. Ułatwieniem procesu upuszczania płynu z jamy otrzewnowej może być wówczas założenie choremu przebywającemu w domu cewnika. Robi się to w znieczuleniu miejscowym, a później pielęgniarka może w razie potrzeby odsączać przez niego płyn. Ten zabieg oszczędza cenne siły pacjenta. Treści z serwisu mają na celu polepszenie, a nie zastąpienie, kontaktu pomiędzy Użytkownikiem Serwisu a jego lekarzem. Serwis ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Przed zastosowaniem się do porad z zakresu wiedzy specjalistycznej, w szczególności medycznych, zawartych w naszym Serwisie należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem. Administrator nie ponosi żadnych konsekwencji wynikających z wykorzystania informacji zawartych w Serwisie. Potrzebujesz konsultacji lekarskiej lub e-recepty? Wejdź na gdzie uzyskasz pomoc online - szybko, bezpiecznie i bez wychodzenia z domu. zdrowie Choroby nerek a COVID-19. Czym jest domowa, nowoczesna dializa otrzewnowa? 11 marca obchodzimy Światowy Dzień Nerek. Hasłem przewodnim tegorocznych obchodów jest „Żyj dobrze pomimo choroby nerek”. Jak w dobie pandemii zadbać o zdrowie... Dializa otrzewnowa, czyli leczenie nerkozastępcze bez wychodzenia z domu Dializa otrzewnowa może być znakomitą alternatywą dla hemodializy. Zwłaszcza w dobie pandemii COVID-19. Zapewnia bowiem nie tylko wygodną, ale przede wszystkim... Zmiany w jamie ustnej objawem COVID-19? Lekarze zauważyli je u pacjentów Trzy główne objawy zakażenia koronawirusem to gorączka, kaszel i problemy z oddychaniem. Wciąż jednak pojawiają się kolejne doniesienia na temat nietypowych... Magda Ważna Jak higiena jamy ustnej wpływa na nasze zdrowie i dobre samopoczucie? Odpowiednia higiena jamy ustnej to nie tylko gwarancja hollywoodzkiego uśmiechu, ale i zdrowia. Pomaga uniknąć chorób serca, płuc i przewlekłych stanów zapalnych,... Szczególne zalecenia w zakresie opieki nad pacjentami leczonymi dializami otrzewnowymi W związku z panującą pandemią koronawirusa prof. dr hab. med. Ryszard Gellert konsultant krajowy w dziedzinie nefrologii, w trosce o dobro i zdrowie zarówno... Rezonans magnetyczny jamy brzusznej - wskazania, przeciwwskazania i przebieg badania Nowoczesne badanie obrazowe, jakim jest rezonans magnetyczny, wykorzystuje się w diagnostyce schorzeń narządów zlokalizowanych w jamie brzusznej. Najczęściej... Marlena Kostyńska 4 mld ludzi na świecie ma choroby jamy ustnej Próchnica i choroby przyzębia to plaga współczesnego społeczeństwa – podkreślali lekarze podczas dorocznego Światowego Kongresu Stomatologicznego FDI 2016. Według... PAP | PAP Co stan jamy ustnej mówi o zdrowiu? Jeżeli dbasz o higienę jamy ustnej, ale wciąż masz nieprzyjemny oddech, żółte zęby bądź krwawiące dziąsła, mogą być to symptomy chorobowe. Higiena jamy ustnej szczególnie ważna przy wadach serca Nieodpowiednia higiena jamy ustnej przyczynia się do wzrostu ryzyka zapalenia wsierdzia u osób z wrodzonymi wadami serca - wynika z badań przeprowadzonych w... USG jamy brzusznej - wskazania, przebieg, przygotowanie. USG jamy brzusznej u dzieci USG jamy brzusznej to badanie, które przez każdego z nas powinno zostać wpisane na listę badań wykonywanych cyklicznie. Badanie to jest nieinwazyjne, a pomaga... Matylda Mazur